مقدمه
در دنیای فوتبال حرفه ای ، بسیاری از بازیکنان از سنین بسیار پایین وارد آکادمی‌ها و تیم‌های پایه می‌شوند و سال‌ها زیر نظر مربیان کارآزموده مهارت‌های خود را تقویت می‌کنند. اما در این میان، هستند ستاره‌هایی که برخلاف مسیر معمول، فوتبال را نسبتاً دیر آغاز کرده‌اند و با پشتکار، اراده و استعداد ذاتی، توانسته‌اند به اوج برسند. در این مقاله به بررسی 6 نمونه از این «بلومرهای» دیررس (Late Bloomers) ” بازیکنانی که فوتبال را دیر آغاز کردند اما ستاره شدند ” می‌پردازیم و نشان می‌دهیم که هیچ‌گاه برای تحقق رویاها دیر نیست.
تعریف « شروع دیرهنگام » در فوتبال
« شروع دیرهنگام» در فوتبال به بازیکنانی اطلاق می‌شود که:
پس از سن ۱۶–۱۸ سالگی، وارد ساختار رسمی آکادمی یا تیم‌های پایه شده‌اند
یا اگر در دوران نوجوانی عضو تیم‌های باشگاهی بوده‌اند، تأخیر قابل‌ملاحظه‌ای در رسیدن به فوتبال حرفه ای داشته‌اند
این بازیکنان معمولاً:
تجربه چند ساله در فوتبال خیابانی یا باشگاه‌های غیرحرفه‌ای داشته‌اند
دیرتر از هم‌سالان خود زیر نظر مربیان حرفه‌ای قرار گرفته‌اند
مسیر موفقیت‌شان نیازمند اعتماد به نفس بالا و تلاش فراتر از حد متوسط بوده است
چرا « شروع دیرهنگام » اهمیت دارد؟
الهام‌بخش جوانان
نمونه‌های موفق نشان می‌دهد اگر اراده و پشتکار باشد، می‌توان از هر نقطه‌ای شروع کرد.
تجربه‌ها و بلوغ ذهنی
افرادی که دیرتر وارد مسابقات رسمی می‌شوند، معمولاً بلوغ فکری و تحمل فشار بیشتری دارند.
استعداد ذاتی بالا
این بازیکنان با استعداد ذاتی برجسته و خودانگیختگی قوی توانسته‌اند شکاف زمانی را جبران کنند.
ستارگان فوتبال با شروع دیرهنگام
۱. جیمی واردی (Jamie Vardy)
نقطه شروع:
عضویت در تیم نوجوانان شفیلد یونایتد تا سن ۱۶ سالگی
پس از اخراج از آکادمی، جیمی واردی به فوتبال نیمه‌حرفه‌ای روی آورد و تا ۲۲ سالگی در لیگ‌های پایین فوتبال انگلیس بازی می‌کرد
مسیر حرفه‌ای:
۲۰۱۰: پیوستن به باشگاه استوک‌پورت کانتی در لیگ دو
۲۰۱۲: انتقال به لیگ برتر با لسترسیتی
۲۰۱۵–۲۰۱۶: قهرمانی شگفت‌انگیز در لیگ برتر
۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸: دعوت به تیم ملی انگلیس و ثبت بیش از ۲۰ گل در مسابقات ملی
عوامل موفقیت:
تلاش فراوان: ساعت‌ها تمرین اضافه‌بازی برای بهبود سرعت و دقت شوت
فوتبال خیابانی: سبک بازی خلاقانه و ضدِ روال حریف
اعتماد به نفس: اعتقاد راسخ به توانایی‌های خود حتی پس از ردشدن از آکادمی
دستاوردها:
رکورد بیشترین گلزنی پی‌درپی در لیگ برتر
قهرمانی لیگ برتر، جام حذفی و حضور در نیمه‌نهایی لیگ قهرمانان
۲. میروسلاو کلوزه (Miroslav Klose)
نقطه شروع:
مهاجم با تولد در لهستان و مهاجرت به آلمان
اولین قرارداد حرفه‌ای در سن ۱۹ سالگی با باشگاه ارزان‌قیمت الوف دستنسباخ
مسیر حرفه‌ای:
پیشرفت تدریجی از لیگ دسته سوم به بوندس‌لیگا
۲۰۰۲: دعوت به تیم ملی آلمان
۲۰۰۶ تا ۲۰۱۴: چهار دوره حضور پیاپی در جام جهانی
عوامل موفقیت:
هوش تاکتیکی: قرارگیری دقیق در محدوده‌ی ۱۸ قدم
مهارت در ضربات سر: تبدیل به خطرناک‌ترین مهاجم هوایی
تجربه فوتبال خیابانی: بازی بدون محدودیت تاکتیکی که خلاقیت او را تقویت کرد
دستاوردها:
آقای گل تاریخ جام جهانی با ۱۶ گل
قهرمانی در جام جهانی ۲۰۱۴
بهترین گلزن تاریخ تیم ملی آلمان
۳. آندره‌آ پیرلو (Andrea Pirlo)
نقطه شروع:
عضویت در آکادمی اینترمیلان از کودکی
اما تا سن ۲۵ سالگی در پست هافبک دفاعی بازی می‌کرد و کم‌کم در سن ۲۶ سالگی به پست هافبک رافنسیو (میانی اتاق فرمان) تغییر موقعیت یافت
مسیر حرفه‌ای:
پس از انتقال به اینتر و سپس میلان، در میلان به ستاره تبدیل شد
۲۰۰۶: قهرمانی در جام جهانی با ایتالیا
۲۰۱۰–۲۰۲۰: حضور در یوونتوس و نیویورک سیتی
عوامل موفقیت:
تغییر پست به‌موقع: در ۲۶ سالگی با پست جدید، توانایی مدیریت بازی را نشان داد
ضربه آزاد مافوق‌العاده: ثبت گل‌های ماندگار
هوش فوتبالی بالا: توانایی خواندن بازی و ارسال پاس‌های قطار گونه
دستاوردها:
دو بار قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا
قهرمانی در جام جهانی ۲۰۰۶
چندین عنوان قهرمانی سری آ و کفش طلا در ایتالیا
۴. تیم کاهیل (Tim Cahill)
نقطه شروع:
بزرگ‌شده در استرالیا اما تا ۲۱ سالگی در لیگ دسته اول استرالیا (NSL)
او در ۲۱ سالگی توسط استون ویلا کشف شد و به اروپا منتقل شد
مسیر حرفه‌ای:
۲۰۰۴: پیوستن به استون ویلا
۲۰۰７: عضویت در اورتون و درخششی که به شهرت جهانی منجر شد
۲۰۰۶ تا ۲۰۱۸: پرگل‌ترین بازیکن تاریخ تیم ملی استرالیا
عوامل موفقیت:
توان هوازی و قدرت بدنی: گلزنی در هوای آزاد و میانه میدان
دقت شوت: ضربات سر و شلیک از پشت محوطه با مهارت بالا
پشتکار: از لیگ کم‌اهمیت استرالیا به لیگ جزیره
دستاوردها:
بیش از ۵۰ گل ملی و حضور در چندین جام جهانی
شناخته‌شده به‌عنوان خطرناک‌ترین هافبک گلزن تاریخ جام جهانی
۵. دیه‌گو دروگبا (Didier Drogba)
نقطه شروع:
پس از مهاجرت از ساحل عاج به فرانسه، فوتبال خیابانی را در سنین نوجوانی آغاز کرد
اولین قرارداد حرفه‌ای را در ۱۷ سالگی با باشگاه لوبن در لیگ دو فرانسه بست
مسیر حرفه‌ای:
۲۰۰۲: انتقال به مارسی در لیگ یک فرانسه
۲۰۰۴: پیوستن به چلسی و آغاز عصر طلایی در لیگ برتر
۲۰۰۶ تا ۲۰۱۴: درخشش در چلسی و کسب جام‌ها
عوامل موفقیت:
قدرت بدنی: تسلط بر توپ‌های بلند و نبردهای تنه‌به‌تنه
سرعت و انفجار: توانایی خارج شدن از محاصره مدافعان
رهبری در داخل و خارج از زمین: نقش کلیدی در هماهنگی تیم
دستاوردها:
۴ قهرمانی لیگ برتر
قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا ۲۰۱۲ و گل تصمیم‌گیرنده در فینال
انتخاب به‌عنوان بهترین بازیکن آفریقا
عوامل مشترک در موفقیت بلومرهای دیررس
۱. ایمان به خود
تمامی این ستاره‌ها در مواجهه با رد‌ها و تردیدها، اعتماد به نفس خود را حفظ کردند.
۲. تلاش فراتر از حد متوسط
معمولاً شب‌ها ساعات بیشتری تمرین می‌کردند تا همزمان با هم‌سالان حرفه‌ای‌شان پیشرفت کنند.
۳. توسعه مهارت‌های متمایز
هر یک نقطه قوت خاص خود را داشتند (پاس‌های دقیق، ضربات سر، شوت از راه دور،…) و روی آن سرمایه‌گذاری کردند.
۴. استفاده از تجربه زندگی خارج از فوتبال
بلومرهای دیررس اغلب مهارت‌های زندگی و بلوغ فکری را به میدان می‌آوردند که برای مدیریت فشارهای حرفه‌ای ضروری است.
درس‌هایی برای علاقه‌مندان و مربیان
هیچ‌گاه برای شروع دیر نیست: مسیر فوتبال تنها از آکادمی‌های بزرگ نمی‌گذرد.
شناسایی و پرورش استعدادهای پنهان: مربیان باید نگاه وسیع‌تری به کشف استعدادها داشته باشند.
اهمیت تمرکز بر نقاط قوت: سرمایه‌گذاری هدفمند روی مهارت‌های فردی نتیجه‌بخش‌تر است.
توسعه ذهنیت رشد (Growth Mindset): «من می‌توانم بهتر شوم» مهم‌ترین جمله هر بازیکن است.
۶. علی دایی (Ali Daei)
نقطه شروع:
آغاز فوتبال در تیم‌های پایهٔ محلی شهر اردبیل تا سن حدود ۲۱ سالگی
نخستین قرارداد حرفه‌ای با تیم پرسپولیس تهران در سال ۱۳۶۹
مسیر حرفه‌ای:
۱۳۶۹–۱۳۷۴: درخشش در پرسپولیس و تبدیل به مهرهٔ ثابت خط حمله؛ کسب چندین عنوان قهرمانی لیگ ایران
۱۳۷۴–۱۳۷۵: انتقال به نساجی مازندران؛ نمایش گلزنی مداوم
۱۳۷۵–۱۳۷۷: پیوستن به سایپا و ثبت گل‌های متعدد در لیگ آزادگان
۱۳۷۷–۱۳۸۰: تجربهٔ موفق در بوندس‌لیگا با هرتابرلین و بایرن مونیخ؛ نخستین ایرانی در بایرن
۱۳۸۱–۱۳۸۳: بازگشت به پرسپولیس و ادامهٔ گلزنی در فوتبال ایران
۱۳۸۳–۱۳۸۶: بازی در شارلوا بلژیک و سئونگنام کره‌جنوبی
۱۳۸۶–۱۳۸۷: پایان دوران بازی در سایپا و خداحافظی از مستطیل سبز
عوامل موفقیت:
قدرت بدنی و مهارت در ضربات سر
– استفاده از قامت بلند و پرش قوی برای گلزنی هوایی
شوت‌زنی دقیق از راه دور
– توانایی زدن گل‌های تماشایی با هر دو پا
رهبری و پایداری ذهنی
– حس مسئولیت‌پذیری در خط حملهٔ تیم ملی و باشگاه‌ها
تلاش پیوسته
– تمرین‌های اضافی برای بهبود سرعت واکنش و قدرت شوت
دستاوردها:
پُرگل‌ترین گلزن تاریخ فوتبال ملی با ۱۰۹ گل در بیش از ۱۴۶ بازی
قهرمانی آسیا ۱۹۹۶ و قهرمانی غرب آسیا ۱۹۹۰ و ۱۹۹۲ با تیم ملی ایران
قهرمانی لیگ آزادگان و جام حذفی ایران با پرسپولیس
کفش طلای آسیا ۱۹۹۶ و انتخاب بهترین بازیکن سال قاره
افتخار حضور در بایرن مونیخ و هرتابرلین، تجربهٔ بازی در یکی از قدرت‌های فوتبال جهان
درس از مسیر علی دایی
مسیر علی دایی نشان می‌دهد که حتی بدون ورود زودهنگام به آکادمی‌های بزرگ، با تمرین مستمر، اعتماد به نفس و تمرکز بر نقاط قوت فردی می‌توان به رکوردهای فراموش‌نشدنی دست یافت. ادامهٔ راه او پس از بازنشستگی به‌عنوان مربی و سفیر فوتبال ایران نیز گواه انگیزه و عشق بی‌پایانش به این ورزش است.
حرف آخر
با بررسی بازیکنانی که فوتبال را دیر آغاز کردند اما ستاره شدند دیدیم، مسیر موفقیت لزوماً از یک شروع زودهنگام نمی‌گذرد؛ مهم‌تر از زمان آغاز، نوع نگاه، میزان پشتکار و باور به توانایی‌های خود است. ستاره‌هایی مثل جیمی واردی، علی دایی ( 10 بازیکن برتر تاریخ فوتبال ایران )، میروسلاو کلوزه و دیگران نشان دادند که همیشه می‌توان برخاست، جنگید و درخشید.
اگر شما هم تجربه یا نظری درباره بازیکنان دیرشکوفته دارید، خوشحال می‌شویم در بخش نظرات با ما و دیگر مخاطبان به اشتراک بگذارید.
با آرزوی موفقیت برای همه دوستداران فوتبال
با احترام: تیم خبری بت لند90
