تاریخچه والیبال و آشنایی با قوانین بازی

 والیبال یک رشته ورزشی محبوب در جهان است که تا کنون مسابقات و تورنومنت های مهمی در این رشته برگزار شده است.
والیبال در سال 1895 میلادی توسط فردی به نام ویلیام .جی. مورگان مدیریت رشته تربیت بدنی دانشگاه Y.M.C.A واقع در شهر هولیوک در ایالت ماساچوست آمریکا ابداع شده است. در سال 1895 والیبال ورزش موردعلاقه سرباز های جنگ جهانی دوم بود.
ابتدا این ورزش مینتونت نام گذاری شده بود اما در گذشت زمان اسم ان تغییر کرد. والیبال نوعی ورزش گروهی است که درآن بازیکنان در دو تیم شش نفره در دو سوی یک تور قرار می‌گیرند و تلاش می‌کنند تا با توجه به قوانین بازی، توپ را از روی تور در زمین تیم مقابل فرود آوردند. همانطور که بالاتراشاره کردیم والیبال در سال 1895 در کشور آمریکا متولد شد و پس از المپیک 1964 توکیو برای اولین باردر بین بازی های المپیک قرار گرفت و از ان زمان این رشته فراگیر شده و تقریبا در تمام دنیا شناخته و بازی میشود البته قابل ذکر است این بازی در شرق آسیا و همچنین کشور های برزیل و ایتالیا محبوبیت بیشتری دارد.
این رشته تقریبا برای تمام رده های سنی مناسب است و وسایل لازم برای انجام این بازی شامل توپ و تور میباشد.

مورگان در سال 1870 در شهر نیویورک به دنیا امد که بعد از تحصیل در دانشگاه جوانان مسیحی مسئولیت تهیه برنامه های ورزشی برای سلامتی مردان را به او واگذار کردند. او با الهام گرفتن از بازی های بسکتبال.تنیس.هندبال این رشته ورزشی را ابداع کرد و هدف ان طراحی ورزشی بود که کسانی که تمایل کمتری به تحرک دارند مناسب باشد.
قوانین بازی والیبال در ابتدا بسیار ساده بودبه این دلیل که بیشتر از آن که شبیه ورزش باشد، یک تفریح محسوب می‌شد اما به تدریج پس از آن که این ورزش در کشورهای دیگر – به خصوص فیلیپین – نیز علاقه‌مندانی پیدا کرد، لازم دیده شده تغییراتی درقوانین رسمی برای آن اعمال شود.
اولین تور برای این بازی به طول 2 متر در نظر گرفته شده بود.در سال 1900 این بازی توپ مخصوص به خود را نداشت و با توپ های بسکتبال و هندبال بازی میشده است و هدف هر تیم تنها این بوده که توپ را در زمین تیم مقابل فرود اورند.
در سال 1912 امتیاز هر دور را 21 در نظر گرفته بودند و ارتفاع تور را افزایش دادند.
فیلیپینی‌ها قانون اولیه برای این بازی را در سال 1961 تهیه کردند و به دنبال آن در سال 1928 اتحادیه والیبال ایالات متحده آمریکا تشکیل شد و برای این بازی قوانین ثابت تعیین کرد.
در سال 1917 امتیازهای هر گیم از 21 به 15 تغییر کرد .
اولین دوره مسابقات رسمی والیبال در بروکلین با حضور 27 تیم از 11 ایالت امریکا برگزار شد.
مورگان با تفکر اینکه ورزش بسکتبال محبوبیت زیادی دارد تصمیم گرفت ورزشی به وجود اورد که بازی از روی تور انجام گیرد وتجربه متفاوت و لذت بخشی باشد. اولین بار مورگان از توپی استفاده کرد که وزن ان سبک بود و به دست ها آسیب جدی وارد نمیکرد.
با اینکه والیبال در آغاز ورزشی سالنی بود و در محل‌های سرپوشیده انجام می‌شد و اساسا برای فعالیت‌های سرگرم کننده تجار اختصاص یافته بود ولی کم‌کم به زمین‌های روباز کشیده شد و به عنوان یکی از فعالیت‌های جالب توجه تابستانی درآمد و به شدّت پیگیری می‌شد.

قوانین بازی والیبال

بر اساس قوانینی که توسط فدراسیون بین‌المللی والیبال نوشته شده‌است، زمین بازی والیبال باید به شکل مستطیل باشد، و طول آن ۱۸ متر (۶۰ فوت) و عرض آن ۹ متر (۳۰ فوت) باشد.

خط وسط زمین ،زمین را به دو قسمت 9 متری تقسیم میکند و  از هر طرف یک خط 3 متری کشیده شده است که به آن خط حمله یا خط پایان میگویند. بالای خط مرکز تور والیبال نیز به‌طور مستقیم با ارتفاع  2/43 متر (8 فوت) برای مردان، و۲/۲۸ متر (۷ فوت و ۴ اینچ) برای زنان است.

حاشیه‌های زمین حداقل باید ۱/۷۵ متر در هر طرف با خط زمین فاصله داشته باشد. سقف سالن نباید هیچگونه مانعی داشته
 باشد و باید کاملا باز باشد و همچنین ارتفاع هر مانع از زمین ۷ متر (۲۳ فوت) باشد. تمام خط‌های کشیده شده در زمین بازی نیز، ۵ سانتی‌متر (۲ اینچ) ضخامت دارند و به رنگ سفید کشیده می شود.
در زمان زدن سرویس پای شما نباید از خط عبور کند.

در هنگام زدن سرویس نباید کل بدن و یا قسمتی از بدن شما، از موازات عرض زمین والیبال خارج شود.

در زمان بازی دست یا بدن شما نباید با تور برخوردی داشته باشد.

اگر توپ به آنتن برخورد کند خطای آنتن گرفته می شود و امتیاز آن به تیم مقابل داده می شود.

اگر توپ از بیرون از آنتن وارد زمین مقابل (یا عکس) شود خطای اوت حساب میشود.

تا زدن سرویس بازیکنان نباید بیرون از زمین باشند.

در زمان بازی نباید بیشتر از ۶ نفر نباید داخل زمین باشند.

زمانی که توپ در زمین شماست، حداکثر ضربات ۳ تا است نکته: دفاع کردن توپ جزو ضرب در زمین شما نیست.

هنگام بازی اگر پای شما به‌طور کامل داخل زمین حریف باشد خطا محسوب می‌شود.

پس از دریافت امتیاز سِت توسط بازیکنان، اعضای آن باید در جهت عقربه‌های ساعت در زمین بچرخند. این یک نکته مهم و جزو تاکتیک‌های والیبال سالنی به حساب می‌آید.

این تاکتیک باعث می‌شود که تمام بازیکنان در تمام مناطق بازی کنند و همیشه در منطقه دفاع یا حمله نباشند. یک تیم باید حتماً قبل از سرویس تیم مقابل، در جهت عقربه‌های ساعت بچرخد. هنگامی که سرویس زده می‌شود، بازیکنان جلوی خط حمله می‌توانند موقعیت‌های خود را تغییر دهند و حرکت کنند اما بازیکنان پشت خط نمی‌توانند به جلوی آن بیایند و دفاع یا حمله کنند. آن‌ها باید تمام اقدامات حمله را از پشت خط حمله انجام دهند.

استاندارد توپ

در استانداردهایی که تعیین شده است ، توپ باید به شکل کروی (گرد) و از جنس چرم انعطاف‌پذیرباشد. درغیر این صورت باید از لاستیک یا چرم مصنوعی ساخته شده باشد. رنگ توپ مانعی ندارد میتواند تک رنگ یا ترکیبی باشد . در توپ‌های از جنس چرم مصنوعی، رنگ ترکیبی مورد استفاده در مسابقات رسمی بین‌المللی باید مطابق با استانداردهای فدراسیون والیبال باشد. در استانداردهای بین‌المللی، پیرامون توپ ۶۵ تا ۶۷ سانتی‌متر و وزن آن ۲۶۰ تا ۲۸۰ گرم است. فشار داخل توپ نیز باید ۰/۳ تا ۰/۳۲۵ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع باشد.

خطاها

خطای ۸ ثانیه

زمانی که به هر دلیلی یک امتیاز مثبت به تیم حریف برسد، فردی که سرویس را می‌زند باید پس از سوت زدن داور زیر8 ثانیه ضربه و یا سرویس خود را بزند. در غیر این صورت ضربه را از دست خواهد داد.

خطای خط

زمانی که بازیکن سرویس‌زن در زمان پرش و زدن سرویس پای خود را بر روی خط قرار دهد، خطای خط گرفته میشود.

خطای خط در زیر تور

اگر زمان اجرای بازی در مناطقی مانند ۲، ۳ و یا ۴  اعضای بدن بازیکنان از زیر تور عبور کند، خطای خط در زیر تور حساب میشود.

خطای تور

امکان دارد فکر کنید که برخورد بازیکن در زمان بازی با تور والیبال یک خطا حساب میشود، اما به این صورت نیست‌. هنگامی که یک بازیکن در طی بازی به طور عمد و یا غیر عمد با ۷ سانتی‌متر بالای تور برخورد کند، خطا حساب میشود که در واقع همان خطای تور با کمک دست تعریف می‌شود.

اگر بازیکن بیشتر از ۲ بار توپ را لمس کند در واقع خطای ۲ ضرب صورت میگیرد. بر اساس قانون والیبال اگر بازیکن نتواند بیشتر از ۳ بار به توپ ضربه ای وارد کند خطای ۴ ضرب صورت میگیرد. تمام این خطاها توسط داور اصلی گرفته می‌شود. همچنین اگر بازیکن توپ را در دست خود بگیرد و یا حمل کند یا کمی مکث کند داور برای او خطای حمل میگیرد.

سرویس

سرویس در واقع زمانی است که توپ در کف دست بازیکن و یا همان سرویس‌زن است که توپ را به زمین تیم حریف منتقل میکند. لازم به ذکر است که در زمان سرویس زدن جایگاه بازیکنان باید به طور کامل حفظ شود و نباید هیچگونه تغییری داشته باشد. ناحیه‌ای که از آن توپ را به سمت زمین حریف پرتاب می‌کنند به منطقه سرویس معروف است و 9 متر طول دارد. ضربه زدن به توپ توسط بازیکن سرویس‌زن می‌تواند با صورت ضربه شیب‌دار و یا به شکل عمقی وارد زمین تیم حریف شود.

تفاوت والیبال ساحلی با سالنی

 والیبال ساحلی و سالنی مشترکات زیادی باهم دارند. با این حال، تفاوت های زیادی نیز وجود دارد. پس از آشنایی با 9 تفاوت بین والیبال ساحلی و سالنی، می توانید تصمیم بگیرید که کدام یک برای شما مناسب تر است.

مهم ترین تفاوت والیبال ساحلی و سالنی

تفاوت در اندازه های زمین بازی

همانطور که میدانید، هم والیبال ساحلی و هم والیبال داخل سالن در زمین بازی انجام می شود. دو تیم در والیبال ساحلی و داخل سالن توسط تور در زمین تقسیم می شوند. با این حال اندازه زمین های آنها متفاوت است. زمین بازی والیبال ساحلی دارای ابعاد 16*8 متر می باشد. زمین بازی توسط منطقه آزاد در والیبال ساحلی احاطه شده است. عرض منطقه آزاد از هر طرف 3 متر است. زمین بازی والیبال داخل سالن دارای ابعاد 18*9 متر می باشد. زمین بازی در والیبال داخل سالن توسط منطقه آزاد احاطه شده است. عرض منطقه آزاد از هر طرف 3 متر است.

تفاوت در سطح بازی

قابل ذکر است که والیبال ساحلی و سالنی دارای سطح های مختلفی است. در والیبال ساحلی زمین بازی توسط ماسه صاف می شود. ارتفاع ماسه در زمین بازی باید حداقل 40 سانتی متر باشد. ماسه های زمین بازی باید از دانه های ریز فشرده تشکیل شده باشد. در والیبال داخل سالن، بازی بر روی سطح صاف و افقی انجام می شود. سطح زمین بازی باید رنگ روشن باشد.

تاثیر آب و هوا بر بازی

سومین تفاوت والیبال سالنی و ساحلی به این صورت است که شرایط آب و هوایی تاثیر به سزایی دارد. مشخص است که آب و هوا هیچ تاثیری در بازی والیبال داخل سالن ندارد. اگر دمای هوا بین ۱۶ درجه سانتیگراد (۶۱ درجه فارنهایت) و ۲۵ درجه سانتیگراد (۷۷ درجه فارنهایت) باشد، بازی والیبال داخل سالن مجاز است. اما آب و هوا برای بازی والیبال ساحلی بسیاراهمیت زیادی دارد. بازی والیبال ساحلی تنها در صورتی قابل انجام است که هوا مساعد باشد و خطر آسیب دیدگی بازیکنان را نداشته باشد و بر نتایج مسابقه تأثیری نداشته باشد.

تفاوت در تور

توری هم ارتفاع در والیبال ساحلی و داخل سالن استفاده می شود. ارتفاع تور برای مردان 2.43 متر و برای زنان 2.24 متر است. توجه ویژه باید داشت که ارتفاع تور در بازی والیبال ساحلی  بستگی به رده سنی بازیکنان می تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال، ارتفاع تور برای بازیکنان 16 سال یا کمتر 2.24 متر است. ارتفاع تور برای بازیکنان 14 سال یا کمتر 2.12 متر است. ارتفاع تور برای بازیکنان 12 سال یا کمتر 2.00 متر است.

تفاوت در ترکیب تیم

در والیبال ساحلی، تیم فقط از دو بازیکن تشکیل شده است. دو بازیکن در بازی والیبال ساحلی شرکت می کنند. در والیبال داخل سالن، تیم از حداکثر ۱۲ بازیکن تشکیل شده است. ۶ بازیکن در بازی والیبال داخل سالن شرکت می کنند. علاوه بر این، تیم والیبال داخل سالن شامل یک مربی، دو کمک مربی، تیم درمانگر و یک پزشک است. تیم ها هم در والیبال ساحلی و هم در والیبال داخل سالن یک کاپیتان تیم دارند.

تفاوت در سیستم های امتیازدهی

سیستم امتیاز دهی والیبال سالنی با ساحلی کاملا متفاوت است. در والیبال ساحلی یک تیم برای بردن یک ست باید ۲۱ امتیاز و حداقل ۲ امتیاز برتری داشته باشد. اگر تساوی ۲۰-۲۰ ثابت شود، بازیتا زمانی ادامه پیدا میکند که حداقل امتیاز ۲ توسط یکی از تیم ها به دست آید. اگر تیمی در ۲ ست پیروز شود، برنده بازی میشود. اگر یک تیم در یک ست برنده شود و یک ست ببازد، ست سوم (یا تعیین کننده) بازی خواهد شد. برای برنده شدن در ست سوم (یا تصمیم گیری) یک تیم باید ۱۵ امتیاز کسب کند و حداقل ۲ امتیاز برتری داشته باشد.  نسبت به تیم حریف با این حال،قوانین والیبال سالنی کاملا متفاوت است. یک تیم برای بردن یک ست باید ۲۵ امتیاز بگیرد و حداقل ۲ امتیاز جلوتر از تیم حریف باشد. اگر تساوی ۲۴-۲۴ ثابت شود، بازی  تا زمانی ادامه پیدا میکند که حداقل امتیاز ۲ توسط یکی از تیم ها بدست آید. اگر تیمی بتواند در ۳ ست برنده شود، برنده بازی خواهد بود. با این وجود، اگر تیمی ۲ ست برنده شود و ۲ ست ببازد، ست پنجم (یا تصمیم گیرنده) را باید بازی کنند. برای برنده شدن در ست پنجم (یا تعیین کننده) یک تیم باید ۱۵ امتیاز به دست آورد و حداقل ۲ امتیاز جلوتر از تیم حریف باشد.

تفاوت در تایم اوت ها، تایم اوت های فنی، وقفه ها و تعویض ها

در این بخش به آخرین تفاوت های والیبال سالنی و ساحلی میپردازیم .آخرین تفاوت والیبال ساحلی و سالنی در تایم اوت ها می باشد. در والیبال ساحلی، هر تیم می تواند تنها ۱ تایم اوت در طول ست درخواست کند. اما کاپیتان تیم می تواند درخواست وقفه منظم بازی را در طول مسابقه داشته باشد. . تنها زمانی می توان درخواست تایم اوت کرد که توپ خارج از بازی شده باشد. تایم اوت تنها ۳۰ ثانیه طول میکشد. زمانی که مجموع امتیازات دو تیم در ست ۱ و ست ۲ برابر با ۲۱ امتیاز باشد، یک تایم اوت فنی ۳۰ ثانیه ای به طور خودکار اعمال می شود. هیچ تایم اوت فنی در ست ۳ تصمیم گیری در بازی والیبال ساحلی مجازنخواهد بود. بنابراین، هر تیم می تواند تنها یک تایم اوت در ست ۳ (تصمیم گیری) درخواست کند..

در والیبال داخل سالن، یک تیم می تواند فقط ۲ تایم اوت و ۶ تعویض در طول ست درخواست کند. تعویض قبل از شروع ست ممنوع است. سیگنال دست ویژه برای درخواست تایم اوت در طول بازی والیبال داخل سالن استفاده می شود. تایم اوت درخواستی بیش از ۳۰ ثانیه طول نمی کشد. هنگامی که تیم پیشرو امتیازهای ۸ و ۱۶ را در ست ۱ و ۴ به دست آورد، دو تایم اوت ۶۰ ثانیه ای به طور خودکار اعمال می شود. هیچ تایم اوت فنی در ست ۵ تصمیم گیری در بازی والیبال داخل سالن مجاز نیست. در ست ۵ تصمیم گیری هر یک از تیم ها فقط می توانند دو تایم اوت درخواست کنند. وقفه فنی فقط می تواند ۳۰ ثانیه طول بکشد.

اگر این مطلب برای شما مفید در ادامه مطالب در مجله بت لند به آشنایی با والیبال زنان و تورنومنت های مهم جهان میپردازیم.