مقدمه
دو روی سکه در نیمکت‌های داغ فوتبال
نیمکت‌های فوتبال به همان اندازه که پر از افتخار و هیجان هستند، می‌توانند به میدان اعدام تبدیل شوند مثل تیم‌هایی که در میانه‌ی فصل مربی‌شان را کنار گذاشتند، اما در پایان فصل همان تیم به قهرمانی رسید.
این اتفاق در ظاهر عجیب است، چون بسیاری باور دارند تغییر مربی در نیم‌فصل می‌تواند همه چیز را به‌هم بریزد؛ از سیستم تاکتیکی گرفته تا روحیه‌ی بازیکنان. با این حال، گاهی چنین تغییراتی نه‌تنها ضربه نمی‌زند، بلکه به تیم انرژی تازه‌ای می‌دهد. تاریخ فوتبال پر است از نمونه‌هایی که به‌خوبی نشان می‌دهند وقتی اخراج مربی به قهرمانی منجر می شود ، نتیجه چیزی فراتر از یک تصمیم مدیریتی ساده است. در این مقاله به سراغ چندین پرونده مهم می‌رویم تا ببینیم کدام مربیان قربانی نیم‌فصل شدند، چه کسانی جانشین آنها شدند و چرا تیم در پایان راه جام قهرمانی را بالای سر برد.
بخش اول: موارد تاریخی در اروپا
۱. روبرتو دی‌متئو و چلسی ۲۰۱۲ – اخراج آندره ویلاش-بواش
شرایط تیم در زمان اخراج:
در فصل ۲۰۱۱/۱۲، چلسی با هدایت آندره ویلاش-بواش پرتغالی وارد رقابت‌ها شد. او قرار بود فلسفه‌ای نوین و فوتبالی هجومی به استمفوردبریج بیاورد. اما نتایج ضعیف، اختلافات با ستاره‌هایی چون دروگبا، لمپارد و تری، و همچنین عملکرد ناامیدکننده در لیگ برتر، باعث شد که رومن آبراموویچ در نیم‌فصل صبرش را از دست بدهد.
تغییر مربی و سرنوشت تیم:
روبرتو دی‌متئو، دستیار ایتالیایی ویلاش-بواش، به طور موقت روی نیمکت نشست. همه تصور می‌کردند این انتخاب تنها برای پر کردن جای خالی تا پایان فصل است. اما دی‌متئو کاری کرد که کمتر کسی انتظارش را داشت: چلسی را به سمت قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا رساند. در همان مسیر، آنها ناپولی، بارسلونا و در نهایت بایرن مونیخ را شکست دادند. چلسی همچنین جام حذفی انگلیس را نیز فتح کرد.
تحلیل:
اخراج ویلاش-بواش به معنای پایان فصل به نظر می‌رسید، اما تغییر فضای رختکن و بازگشت به بازی دفاعی–واکنشی، همان چیزی بود که چلسی نیاز داشت. این نمونه‌ای کلاسیک است از لحظاتی که نشان می‌دهد وقتی اخراج مربی به قهرمانی منجر می شود ، همه چیز در فوتبال رنگ دیگری می‌گیرد.
۲. رافا بنیتس و اینتر ۲۰۱۰ – جانشینی لئوناردو
شرایط تیم در زمان اخراج:
رافا بنیتس بعد از جدایی ژوزه مورینیو، هدایت اینتر را در فصل ۲۰۱۰/۱۱ بر عهده گرفت. اما نتایج او به هیچ‌وجه در حد و اندازه‌ی انتظارات نبود. در نیم‌فصل، اینتر در سری آ وضعیت خوبی نداشت و بنیتس با مدیریت هم به مشکل خورد. پس از قهرمانی در جام باشگاه‌های جهان، او به شکل عجیبی برکنار شد.
تغییر مربی و سرنوشت تیم:
مدیریت اینتر، لئوناردو، سرمربی سابق میلان را به خدمت گرفت. تحت هدایت او، اینتر توانست از بحران خارج شود، دوباره به کورس برگردد و در نهایت جام حذفی ایتالیا را فتح کند. البته در سری آ قهرمان نشد، اما همین موفقیت یادآور لحظاتی است از جنس وقتی اخراج مربی به قهرمانی منجر می شود ؛ جایی که کنار رفتن بنیتس به تیم روح تازه‌ای بخشید.
نکته مهم:
اگرچه اینتر به قهرمانی لیگ نرسید، اما پرونده بنیتس نمونه‌ای مشهور از اخراج نیم‌فصل است که تغییر مربی دست‌کم بخشی از فصل را نجات داد.
۳. رئال مادرید ۱۹۵۹ – اخراج لوییس کارنیگلیا
شرایط تیم در زمان اخراج:
رئال مادرید در دهه ۵۰ میلادی تیمی افسانه‌ای بود که با دی استفانو و پوشکاش اروپا را فتح می‌کرد. اما حتی این تیم هم دچار تغییرات شد. در فصل ۵۹–۶۰، لوییس کارنیگلیا سرمربی تیم بود اما در نیم‌فصل اخراج شد.
تغییر مربی و سرنوشت تیم:
بدون او، رئال مادرید همچنان قدرتمند باقی ماند و در پایان فصل توانست پنجمین قهرمانی پیاپی در اروپا را کسب کند. این تیم با هدایت میگل مونوز ادامه داد و به تاریخ پیوست.
تحلیل:
این نمونه نشان می‌دهد که گاهی قدرت بازیکنان و ساختار تیم آنقدر بالاست که حتی تغییر مربی هم مانع قهرمانی نمی‌شود.
۴. بایرن مونیخ ۲۰۰۹ – اخراج یورگن کلینزمن
شرایط تیم در زمان اخراج:
یورگن کلینزمن با ایده‌های انقلابی و پرهیجان به بایرن آمد. اما در نیم‌فصل دوم، نتایج فاجعه‌بار باعث شد مدیریت باشگاه دست به تغییر بزند.
تغییر مربی و سرنوشت تیم:
یوب هاینکس به طور موقت هدایت بایرن را برعهده گرفت. در همان سال بایرن قهرمان لیگ نشد، اما تجربه نشان داد این تغییر مسیر آینده باشگاه را شکل داد و هاینکس بعدها تیم را به سه‌گانه تاریخی رساند.
(این مورد قهرمانی همان فصل نداشت اما مشابهات زیادی دارد و در تحلیل تطبیقی قابل ذکر است.)
بخش دوم: نمونه‌های خاص در لیگ‌های مختلف
۵. موناکو ۲۰۱۷ – اخراج کلودیو رانیری چند سال قبل
موناکو در سال‌های مختلف تغییرات مربی زیادی داشت. اما در تاریخ لیگ فرانسه نیز نمونه‌هایی دیده می‌شود که مربی نیم‌فصل کنار رفت و تیم با سرمربی جدید به قهرمانی رسید. از جمله در دهه‌های ۹۰ و ۲۰۰۰ که تغییرات ناگهانی در نیم‌فصل به تیم‌ها شوک مثبت داد.
بخش سوم: چرا چنین اتفاقی می‌افتد؟
۱. اثر روانی تغییر مربی:
بازیکنان وقتی حس می‌کنند مربی جدید آمده، انگیزه‌ای مضاعف پیدا می‌کنند. آنها برای اثبات خودشان می‌جنگند و همین موضوع نتایج را تغییر می‌دهد.
بازگشت به تاکتیک‌های ساده‌تر:
اغلب مربیان موقت یا جدید، تاکتیک‌های ساده‌تری انتخاب می‌کنند. این باعث می‌شود تیم کمتر سردرگم شود و نتایج فوری بگیرد.
حمایت مدیریت و هواداران:
گاهی هواداران هم از تغییر استقبال می‌کنند. این حمایت روانی فشار را از روی بازیکنان برمی‌دارد.
قدرت ستاره‌ها:
در تیم‌هایی مثل رئال مادرید دهه ۵۰ یا چلسی ۲۰۱۲، کیفیت فردی بازیکنان آنقدر بالاست که حتی با تغییر مربی هم مسیر قهرمانی حفظ می‌شود.
بخش چهارم: نگاه تطبیقی
در لیگ برتر انگلیس: مورد چلسی ۲۰۱۲ بارزترین نمونه است.
در لالیگا: رئال مادرید دهه ۵۰.
در سری آ: اخراج بنیتس و ورود لئوناردو.
در بوندس‌لیگا: تغییرات متعدد بایرن، هرچند همه منجر به قهرمانی همان فصل نشد.
در آسیا: در لیگ قهرمانان آسیا نیز بارها تیم‌هایی پس از تغییر مربی نیم‌فصل به قهرمانی رسیده‌اند (مانند تیم‌های سعودی یا ژاپنی).
نتیجه‌گیری
اخراج مربی در نیم‌فصل همیشه ریسک بزرگی است. ممکن است تیم از هم بپاشد و فصل نابود شود. اما تاریخ فوتبال نشان داده گاهی همین تصمیم‌های پرریسک، به قهرمانی ختم می‌شوند؛ همان سناریوهایی که در ذهن هواداران به‌عنوان نمونه‌های واقعی از وقتی اخراج مربی به قهرمانی منجر می شود ماندگار شده‌اند. از چلسی ۲۰۱۲ گرفته تا رئال مادرید دهه ۵۰، و از اینتر ۲۰۱۰ تا نمونه‌های دیگر، همگی نشان می‌دهند که فوتبال فراتر از معادلات ساده است.
برای مدیران باشگاه‌ها، درس بزرگ این است: اگر تغییر مربی قرار است انجام شود، باید در زمان درست و با مربی جایگزین مناسب باشد. برای بازیکنان، این داستان‌ها یادآور این است که در نهایت آنها هستند که داخل زمین سرنوشت جام را رقم می‌زنند.
سخن پایانی مجله بت‌لند۹۰
دوستان و همراهان عزیز؛ فوتبال همیشه پر از داستان‌های عجیب و غیرمنتظره است. همان‌طور که دیدیم، گاهی اخراج یک مربی در نیم‌فصل به جای سقوط، به قهرمانی منجر می‌شود. این جادوی فوتبال است که هیچ‌گاه نمی‌توان آن را کاملاً پیش‌بینی کرد. امیدوارم مطالعه این مقاله برای شما جذاب بوده باشد و مثل همیشه منتظر نظرات و تحلیل‌های شما در مجله خبری بت‌لند۹۰ هستیم.
بدرود
با احترام :مجله خبری بت لند90
