مقدمه
فوتبال، ورزشی که با احساسات میلیون‌ها نفر گره خورده، بارها شاهد صحنه‌هایی بوده که قوانین، فناوری و عدالت را به چالش کشیده‌اند. در طول تاریخ این ورزش محبوب، تصمیمات داوری نقش بسزایی در سرنوشت مسابقات ایفا کرده‌اند. گاهی اوقات اشتباهات داوران به شکل اخراج ناحق یا پنالتی مشکوک بروز کرده‌اند، اما یکی از عجیب‌ترین و تأثیرگذارترین جلوه‌های آن، پذیرش گل‌هایی بوده که هرگز نباید به ثبت می‌رسیدند.
در این مقاله با عنوان « 5 گل عجیب که داوران پذیرفتند »، گل هایی عجیب و بحث‌برانگیز را بررسی خواهیم کرد که با وجود اعتراضات گسترده و شواهد واضح، توسط داوران پذیرفته شدند و بعضاً تاریخ فوتبال را دستخوش تغییر کردند. این گل‌ها نه تنها بر نتایج مسابقات، بلکه بر مسیر قهرمانی‌ها، سرنوشت تیم‌ها و حتی قوانین داوری تأثیرگذار بودند.
1- گل «دست خدا» – دیه‌گو مارادونا مقابل انگلیس (جام جهانی 1986)
زمان و مکان: ۲۲ ژوئن ۱۹۸۶ – استادیوم آزتکا، مکزیکوسیتی
مسابقه: مرحله یک‌چهارم نهایی جام جهانی – آرژانتین مقابل انگلستان
داور: علی بن ناصر (تونس)
شرح گل:
در دقیقه ۵۱، مارادونا با توپی بلند در محوطه جریمه انگلیس به هوا برخاست و با دست چپ خود توپ را وارد دروازه پیتر شیلتون کرد. حرکت او بسیار سریع و ماهرانه بود و داور علی‌رغم اعتراضات بازیکنان انگلیسی، گل را صحیح اعلام کرد.
واکنش‌ها:
تصاویر تلویزیونی بلافاصله نشان دادند که مارادونا توپ را با دست به ثمر رسانده است، اما نبود فناوری VAR یا حتی کمک‌داور خط در آن زمان، باعث شد این گل ثبت شود. مارادونا پس از بازی در مصاحبه معروف خود گفت:
“کمی با سر، کمی با دست خدا“
تأثیر:
این گل اولین گل آرژانتین در آن مسابقه بود که در نهایت ۲–۱ به سود آلبی‌سلسته پایان یافت. آن‌ها قهرمان جام جهانی شدند. گل مارادونا باعث شد فیفا سال‌ها بعد به فکر استفاده از فناوری ویدئویی بیفتد.
2- گل روح – جف هِرست در فینال جام جهانی 1966
زمان و مکان: ۳۰ ژوئیه ۱۹۶۶ – ورزشگاه ومبلی، لندن
مسابقه: فینال جام جهانی – انگلیس مقابل آلمان غربی
داور: گوتفرید دینست (سوئیس)
کمک‌داور: توفیق بهراموف (شوروی آذربایجانی)
شرح گل:
در وقت اضافه، ضربه محکم جف هرست به تیر افقی برخورد کرد و توپ پس از برخورد با زمین دوباره برگشت. بازیکنان انگلیس معتقد بودند که توپ از خط دروازه گذشته است.
داوری:
کمک‌داور، بهراموف، به داور اصلی اعلام کرد که توپ گل شده است، در حالی‌که تصاویر بعدی نشان داد توپ به طور کامل از خط عبور نکرده بود.
تأثیر:
این گل، انگلیس را ۳–۲ جلو انداخت و نهایتاً انگلیس ۴–۲ قهرمان شد. تا سال‌ها این گل به عنوان سمبل اشتباه داوری و حتی غرور ملی برای انگلیسی‌ها باقی ماند. بعدها فیفا برای تعیین دقیق عبور توپ از خط، فناوری گل‌لاین را توسعه داد.
3- گل تام هنینگ اوربو برای بارسلونا – چلسی مقابل بارسلونا 2009
زمان و مکان: ۶ مه ۲۰۰۹ – استمفوردبریج، لندن
مسابقه: نیمه‌نهایی لیگ قهرمانان اروپا
داور: تام هنینگ اوربو (نروژ)
شرح صحنه:
هرچند بارسلونا تنها یک گل زد، اما این مسابقه شاهد چندین صحنه مشکوک در محوطه جریمه بارسا بود که داور آن‌ها را پنالتی اعلام نکرد. برخی از کارشناسان، این دیدار را به‌عنوان “گل نادیده‌گرفته‌شده” برای چلسی توصیف کرده‌اند.
اما گل عجیب واقعی در دقایق پایانی از آن بارسا بود: ضربه دور و غیرمنتظره آندرس اینیستا که باعث صعود بارسلونا شد، در حالی‌که چند ثانیه قبل بازیکنان چلسی منتظر پنالتی بودند.
واکنش‌ها:
اعتراضات گسترده، فریادهای دروگبا به سمت دوربین (شرم‌آور است) و تحلیل‌های بی‌پایان در رسانه‌ها به یکی از جنجالی‌ترین شب‌های لیگ قهرمانان تبدیل شد. هیچ‌گاه مشخص نشد چرا داور آن‌همه صحنه مشکوک را نادیده گرفت.
تأثیر:
بارسلونا به فینال رسید و قهرمان شد. فیفا تحت فشار رسانه‌ها سیستم VAR را به‌طور جدی‌تر دنبال کرد.
4- گل تیری آنری با دست – فرانسه مقابل ایرلند (پلی‌آف جام جهانی 2010)
زمان و مکان: ۱۸ نوامبر ۲۰۰۹ – استاد دو فرانس، پاریس
مسابقه: بازی برگشت پلی‌آف جام جهانی
داور: مارتین هانسون (سوئد)
شرح گل:
در وقت اضافه، توپ روی هوا به تیری آنری رسید. او با دست توپ را کنترل کرد و سپس پاس گل داد تا گل طلایی فرانسه به ثمر برسد. این گل باعث صعود فرانسه به جام جهانی شد.
واکنش‌ها:
تصاویر واضحی از کنترل توپ با دست وجود داشت، اما داوران متوجه نشدند. مردم ایرلند و حتی برخی فوتبالیست‌ها و سیاستمداران از فیفا خواستند بازی تکرار شود.
تأثیر:
این گل سبب حذف ایرلند شد. در پی این اشتباه، فدراسیون جهانی فوتبال فشار زیادی را تحمل کرد و در نهایت راه را برای استفاده از فناوری در تصمیم‌گیری‌های کلیدی باز کرد.
5- گل «توپ بادکنکی» – ساندرلند مقابل لیورپول (لیگ برتر 2009)
زمان و مکان: ۱۷ اکتبر ۲۰۰۹ – ورزشگاه لایت، ساندرلند
مسابقه: لیگ برتر انگلیس
داور: مایک جونز (انگلیس)
شرح گل:
در دقیقه پنجم، دارن بنت از ساندرلند شوتی به سمت دروازه زد که توپ در میانه راه به یک بادکنک قرمز برخورد کرد و منحرف شد، و از کنار رینا وارد دروازه لیورپول شد. داور گل را پذیرفت.
واکنش‌ها:
این گل یکی از عجیب‌ترین گل‌های تاریخ فوتبال لقب گرفت. طبق قوانین فیفا، اگر توپ به جسم خارجی مانند بادکنک برخورد کند، بازی باید متوقف و دوباره آغاز شود. اما داور قانون را نادیده گرفت.
تأثیر:
باشگاه لیورپول به داوری اعتراض کرد، اما نتیجه بازی تغییر نکرد. این گل باعث شد در آموزش داوران تأکید بیشتری بر شناخت اشیاء مزاحم و نحوه تصمیم‌گیری در شرایط عجیب شود.
جمع‌بندی
از «دست خدا» تا «بادکنک سرنوشت‌ساز»، اشتباهات داوری و ثبت گل‌های غیرقانونی، گاه نقش سرنوشت‌سازی در تاریخ فوتبال ایفا کرده‌اند.
در مجموعه « 5 گل عجیب که داوران پذیرفتند »، نمونه‌هایی از این لحظات را مرور می‌کنیم که هر کدام درسی برای داوران، فدراسیون‌ها و حتی فیفا بوده‌اند؛ از نیاز به فناوری گرفته تا آموزش دقیق‌تر داوران. با ظهور فناوری‌هایی نظیر VAR و گل‌لاین، احتمال تکرار چنین اشتباهاتی کمتر شده است، اما همان‌طور که دیده‌ایم، فوتبال همواره فضایی برای اتفاقات غیرمنتظره و بحث‌برانگیز باقی خواهد گذاشت.
سخن پایانی
فوتبال، ورزشی است پر از شور و احساس و گاه خطا. اشتباهات داوری همیشه بخش جدایی‌ناپذیر این بازی بوده‌اند، اما آن‌چه باقی می‌ماند، خاطره‌ی آن لحظات فراموش‌نشدنی است. اگر شما هم گل عجیبی در ذهن دارید که در این فهرست جا مانده، حتماً در بخش نظرات با ما و دیگر هواداران فوتبال به اشتراک بگذارید.
با احترام: تیم مجله خبری بت لند90
