مقدمه
فوتبال، ورزشی که به «بازی غیرقابل پیش‌بینی» شهرت دارد، در طول تاریخ بارها صحنه اتفاقات شگفت‌انگیز، جنجالی و غیرمنتظره بوده است. گاهی این حوادث در قالب گل‌های ناگهانی، اشتباهات داوری یا شور و هیجان هواداران بروز پیدا کرده‌اند، اما در برخی مواقع شرایط به‌قدری عجیب بوده که مسابقه‌ای رسمی و مهم، نیمه‌تمام باقی مانده است. توقف یک دیدار فوتبال می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از شرایط جوی و فنی گرفته تا ورود تماشاگران به زمین، اعتراض بازیکنان، یا حتی دلایلی کاملاً غیرورزشی مثل مسائل سیاسی و امنیتی.
«در این گزارش تحلیلی و مفصل، به سراغ 10 مسابقه نیمه تمام دنیای فوتبال می‌رویم که به دلایل غیرمعمول نیمه‌کاره ماندند. بعضی از این مسابقات در سطح جهانی برگزار شده‌اند و میلیون‌ها بیننده داشته‌اند و برخی دیگر در لیگ‌های داخلی و منطقه‌ای رخ داده‌اند، اما وجه اشتراک همه آن‌ها یک چیز است: نیمه‌تمام ماندن به شکلی عجیب و ماندگار در تاریخ فوتبال.»
۱. برزیل – شیلی (مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۰)
در سپتامبر ۱۹۸۹، دیداری تاریخی بین تیم ملی برزیل و شیلی در ریودوژانیرو برگزار شد. برزیل با گل کاره‌کا پیش افتاده بود که در دقیقه ۷۰ اتفاقی عجیب رخ داد. روبن کوندِه، دروازه‌بان شیلی، ناگهان نقش زمین شد و مدعی شد ترقه‌ای که از سوی هواداران برزیلی پرتاب شده، به او اصابت کرده است. بازیکنان شیلی دسته‌جمعی زمین را ترک کردند و مسابقه نیمه‌تمام ماند.
«اما بررسی‌ها نشان داد که ماجرا ساختگی بوده و خود کوندِه با کمک کادر فنی شیلی، وانمود کرده که آسیب دیده است. این رسوایی بزرگ باعث شد فیفا شیلی را از مقدماتی حذف کند و کوندِه مادام‌العمر محروم شود. این مسابقه نمونه‌ای کلاسیک از 10 مسابقه نیمه تمام دنیای فوتبال است که به دلیل فریب و جنجال‌سازی، نیمه‌کاره باقی ماند.»
۲. فرانسه – الجزایر (دوستانه ۲۰۰۱)
یک مسابقه دوستانه در پاریس میان تیم‌های ملی فرانسه و الجزایر قرار بود به نماد نزدیکی دو ملت تبدیل شود، اما به فاجعه‌ای فوتبالی انجامید. فرانسه ۴–۱ پیش بود که در دقیقه ۷۶ تماشاگران خشمگین الجزایری به زمین هجوم بردند. بازیکنان با ترس و وحشت زمین را ترک کردند و داور مجبور شد مسابقه را نیمه‌کاره اعلام کند.
این دیدار به دلیل بار سنگین سیاسی و تاریخی روابط دو کشور، بسیار حساس بود و نیمه‌تمام ماندنش پیامدهای زیادی در رسانه‌ها و محافل سیاسی داشت.
۳. دینامو زاگرب – ستاره سرخ بلگراد (۱۹۹۰، یوگسلاوی)
یکی از معروف‌ترین بازی‌هایی که هیچ‌گاه به پایان نرسید، تقابل دینامو زاگرب کرواسی با ستاره سرخ بلگراد بود. این دیدار در بحبوحه تنش‌های قومی و سیاسی یوگسلاوی برگزار شد و به سرعت به شورش و درگیری بزرگ تماشاگران کشیده شد.
«ورزشگاه به میدان جنگ تبدیل شد، هواداران صندلی‌ها را شکسته و به سوی هم پرتاب کردند و حتی بازیکنانی چون زوران مانجوویچ و زوونیمیر بوبان نیز وارد درگیری شدند. این مسابقه نمونه‌ای دیگر از 10 مسابقه نیمه تمام دنیای فوتبال بود که نیمه‌تمام ماندنش جنبه‌ای فراتر از فوتبال پیدا کرد و پیش‌درآمدی بر جنگ‌های یوگسلاوی شد.»
۴. آرژانتین – پرو (لیبرتادورس ۱۹۶۴)
در جام لیبرتادورس ۱۹۶۴، دیداری میان تیم پرویی و آرژانتینی با فاجعه‌ای انسانی همراه شد. یک تصمیم داوری منجر به خشم تماشاگران شد و هزاران نفر وارد زمین شدند. شورش به بیرون از ورزشگاه هم کشیده شد و متأسفانه بیش از ۳۰۰ نفر جان خود را از دست دادند. مسابقه به سرعت نیمه‌تمام ماند و این حادثه به‌عنوان یکی از مرگبارترین فجایع تاریخ ورزش ثبت شد.
۵. ایران – ژاپن (مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۸)
در سال ۱۹۹۷ و در بازی معروف پلی‌آف آسیا، ایران و ژاپن در مالزی به مصاف هم رفتند. گرچه این مسابقه در نهایت به پایان رسید و با پیروزی تاریخی ایران همراه شد، اما پیش‌تر در همان مرحله مقدماتی دیدارهایی از ایران به‌دلیل ازدحام تماشاگران و مشکلات امنیتی نیمه‌تمام مانده بود. یکی از نمونه‌های عجیب، مسابقه ایران و عراق در سال‌های دهه ۹۰ میلادی بود که بارها تهدید به لغو یا توقف شد. اگرچه اسناد رسمی درباره نیمه‌کاره ماندن کامل بازی اندک است، اما مشکلات امنیتی و سیاسی آن دوران بارها مسابقات را به آستانه توقف کشاند.
۶. ایتالیا – صربستان (مقدماتی یورو ۲۰۱۲)
در جنوا، دیداری بین ایتالیا و صربستان تنها شش دقیقه دوام آورد. هواداران صربستان با پرتاب مواد آتش‌زا، شکستن موانع و درگیری با پلیس باعث شدند داور بازی را متوقف کند. صحنه‌های آشوب در ورزشگاه به اندازه‌ای بود که امکان ادامه مسابقه وجود نداشت. یوفا نتیجه بازی را ۳–۰ به سود ایتالیا اعلام کرد و این دیدار به‌عنوان یکی از عجیب‌ترین توقف‌ها در تاریخ مقدماتی یورو شناخته شد.
۷. انگلیس – لهستان (مقدماتی جام جهانی ۱۹۷۴)
«یک نمونه کلاسیک از 10 مسابقه نیمه تمام دنیای فوتبال به دلیل شرایط جوی در ورزشگاه ومبلی رخ داد. باران سیل‌آسا زمین را به استخر تبدیل کرده بود و بازیکنان عملاً نمی‌توانستند توپ را حرکت دهند. داور مسابقه را نیمه‌تمام گذاشت و قرار شد بازی در روز دیگری تکرار شود. این دیدار از نمونه‌های تاریخی است که نشان می‌دهد طبیعت هم می‌تواند بزرگ‌ترین رقابت‌های فوتبالی را مختل کند.»
۸. پرسپولیس – سپاهان (لیگ برتر ایران، ۱۳۹۸)
در لیگ برتر ایران، مسابقه پرسپولیس و سپاهان در ورزشگاه نقش جهان به یکی از جنجالی‌ترین اتفاقات داخلی تبدیل شد. ابتدا ورود هواداران و مسائل امنیتی باعث تأخیر شد و سپس بازیکنان سپاهان حاضر به ورود به زمین نشدند. پس از ساعت‌ها معطلی، داور مسابقه را نیمه‌تمام اعلام کرد و نتیجه ۳–۰ به سود پرسپولیس ثبت شد. این مسابقه نمونه‌ای مدرن از نیمه‌تمام ماندن یک دیدار به دلیل مسائل مدیریتی و امنیتی در فوتبال ایران است.
۹. آرژانتین – برزیل (مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲)
یکی از عجیب‌ترین اتفاقات اخیر فوتبال جهان در سپتامبر ۲۰۲۱ رخ داد. تنها چند دقیقه پس از آغاز دیدار آرژانتین و برزیل در سائوپائولو، مأموران بهداشت برزیل وارد زمین شدند و خواستار خروج چند بازیکن آرژانتینی شدند که به‌گفته آنان قوانین قرنطینه کرونا را نقض کرده بودند. این دیدار جهانی با حیرت همگان نیمه‌تمام ماند و بعدها فیفا درباره آن تصمیم‌گیری کرد.
۱۰. بایرن مونیخ – نوتینگام فارست (جام باشگاه‌های اروپا دهه ۷۰)
در یکی از رقابت‌های اروپایی دهه ۷۰ میلادی، دیدار بایرن و نوتینگام فارست به دلیل خرابی نورافکن‌های ورزشگاه نیمه‌کاره ماند. آن دوران سیستم‌های برقی چندان مطمئن نبودند و توقف مسابقه در تاریکی مطلق یکی از صحنه‌های تاریخی فوتبال اروپا شد. این نمونه نشان می‌دهد حتی مسائل فنی ساده هم می‌تواند مانع پایان یافتن یک دیدار شود.
جمع‌بندی
«تاریخ فوتبال مملو از لحظاتی است که غیرقابل‌پیش‌بینی بودن این ورزش را به‌خوبی نشان می‌دهد. 10 مسابقه نیمه تمام دنیای فوتبال نه‌تنها در ذهن هواداران و بازیکنان ماندگار شدند، بلکه گاهی پیامدهایی بسیار فراتر از ورزش به همراه داشتند؛ از رسوایی‌های بزرگ و محرومیت‌های مادام‌العمر گرفته تا فجایع انسانی و حتی تأثیرات سیاسی و اجتماعی گسترده.
بررسی این 10 مسابقه نشان می‌دهد که فوتبال تنها یک بازی 90دقیقه‌ای نیست؛ بلکه آینه‌ای از جامعه، سیاست، شرایط طبیعی و حتی احساسات انسانی است. شاید همین غیرقابل‌پیش‌بینی بودن، بزرگ‌ترین دلیل جذابیت فوتبال برای میلیون‌ها هوادار در سراسر جهان باشد.»
صحبت پایانی
همان‌طور که دیدیم، نیمه‌تمام ماندن مسابقات فوتبال همیشه دلایلی ساده و تکراری ندارد؛ گاهی پای مسائل سیاسی و اجتماعی در میان است، گاهی شرایط جوی و فنی و حتی در بعضی مواقع جنجال‌سازی بازیکنان یا تماشاگران. اما همین اتفاقات است که فوتبال را به ورزشی غیرقابل‌پیش‌بینی و همیشه جذاب تبدیل کرده است. ما در مجله خبری بت‌لند۹۰ امیدواریم مرور این ده بازی عجیب، برای شما خوانندگان عزیز هم جذاب و آموزنده بوده باشد و بیش از پیش به این حقیقت پی ببرید که فوتبال، فقط ۹۰ دقیقه بازی نیست؛ بلکه بخشی جدانشدنی از زندگی و تاریخ جوامع است.
سربلند و پیروز باشید
با احترام: مجموعه مجله خبری بت لند90
