مقدمه
جام جهانی فوتبال همواره بزرگترین ویترین برای نمایش استعدادهای ناب و پنهان جهان فوتبال بوده است. میلیونها بیننده از سراسر دنیا چشم به زمینهای سبز دوختهاند و بازیکنانی که شاید در باشگاههای خود کمتر شناخته شده بودند، ناگهان درخشش خیرهکنندهای پیدا کردهاند. تاریخ این تورنمنت پر از داستانهایی است که در آنها بازیکنی گمنام یا کمتر شناختهشده با چند حرکت، گل یا بازی درخشان، به یکباره به قهرمان ملی و حتی جهانی تبدیل شده است.
اما نکته جالب و البته تلخ اینجاست که بسیاری از این ستارگان ناگهانی، پس از جام جهانی دیگر هیچگاه نتوانستند آن سطح از عملکرد را تکرار کنند. برخی به دلایل شخصی، برخی به علت مصدومیت، برخی به خاطر انتخابهای اشتباه باشگاهی و برخی هم به خاطر شرایط روحی و روانی، از سطح اول فوتبال محو شدند. این بازیکنان شاید برای همیشه در ذهن هواداران فوتبال با همان جام جهانی خاص ماندگار باشند، اما مسیر حرفهایشان هرگز به قلههای واقعی فوتبال نرسید.
بازیکنانی که بعد از جام جهانی محو شدند اغلب همانهایی هستند که زیر نور پررنگ جام جهانی درخشیدند اما در ادامه راه نتوانستند آن سطح را حفظ کنند. بررسی میکنیم چرا چنین اتفاقی افتاد و این مسئله چه چیزی درباره دنیای فوتبال و بیرحمی آن به ما میگوید.
ستارههایی که درخشیدند و خاموش شدند
۱. جیمز رودریگز – جام جهانی ۲۰۱۴

وقتی نام “بازیکنان جام جهانی” به میان میآید، جیمز رودریگز در صدر این فهرست قرار میگیرد. ستاره کلمبیایی در جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل شش گل زد و آقای گل تورنمنت شد. گل بینظیر او مقابل اروگوئه در یکچهارم نهایی بهعنوان بهترین گل جام انتخاب شد و دنیا را شگفتزده کرد. در همان تابستان او به رئال مادرید پیوست و همه تصور میکردند دوران درخشانش آغاز شده است.
اما دوران او در رئال چندان پایدار نبود. با تغییر مربیان، جایگاهش از دست رفت و کمکم به نیمکت تبعید شد. انتقال به بایرن مونیخ و بازگشت به رئال هم نتوانست او را دوباره به اوج برساند. او یکی از همان بازیکنانی که بعد از جام جهانی محو شدند بود؛ در نهایت راهش به لیگهای درجه دو و سه افتاد و امروز دیگر خبری از ستارهی درخشان ۲۰۱۴ نیست.
۲. السید هاجی – جام جهانی ۱۹۹۴
هاجی الجزایریالاصل که برای بلغارستان بازی میکرد، در جام جهانی ۹۴ آمریکا به معنای واقعی کلمه جادو کرد. سرعت و تکنیک او کابوس مدافعان بود. گل فوقالعادهاش از وسط زمین مقابل آلمان هنوز در تاریخ جام جهانی جاودانه است.
اما هاجی پس از آن جام هرگز نتوانست چنین سطحی از بازی را ادامه دهد. او به چند باشگاه اروپایی رفت، اما عملکردش ناامیدکننده بود. مصدومیتها و مشکلات انضباطی باعث شد نامش به سرعت از سطح اول فوتبال محو شود. امروز وقتی از او یاد میکنیم، بیشتر به خاطر همان چند هفته در تابستان ۹۴ است.
۳. پائولو روسی – جام جهانی ۱۹۸۲
روسی داستانی متفاوت دارد. او پیش از جام جهانی ۱۹۸۲ ایتالیا به خاطر رسوایی شرطبندی محروم شده بود و بسیاری فکر میکردند دورانش تمام شده است. اما در جام جهانی اسپانیا، با هتتریک تاریخی مقابل برزیل و گلزنی در نیمهنهایی و فینال، ایتالیا را قهرمان کرد. توپ طلا هم به او رسید.
اما پس از آن جام، روسی هرگز آن درخشش را تکرار نکرد. دوران باشگاهیاش در یوونتوس و میلان متوسط بود و خیلی زود بازنشسته شد. او نمونهای است از بازیکنی که یک جام جهانی برایش اوج و پایان ماجرا بود.
۴. ال هاجی دیوف – جام جهانی ۲۰۰۲

سنگال در جام جهانی ۲۰۰۲ یکی از بزرگترین شگفتیهای تاریخ را خلق کرد. آنها در بازی افتتاحیه فرانسه مدافع عنوان قهرمانی را شکست دادند و تا یکچهارم نهایی پیش رفتند. ستارهی اصلی آن تیم ال هاجی دیوف بود.
پس از آن جام، دیوف به لیورپول پیوست، اما هرگز نتوانست انتظارات را برآورده کند. زندگی شخصی پرحاشیه، اخلاق نامناسب در رختکن و افت فنی باعث شد به سرعت از سطح اول فوتبال دور شود. او نمونهای بارز از بازیکنانی که بعد از جام جهانی محو شدند بود؛ دیوف بعدها بیشتر به خاطر حاشیههایش شناخته شد تا تواناییهای فوتبالی.
۵. روجر میلا – جام جهانی ۱۹۹۰
ستاره کهنهکار کامرونی در جام جهانی ۹۰ با گلهایش و رقصهای معروف کنار پرچم کرنر، جهان را شگفتزده کرد. او ۳۸ سال داشت و باز هم توانست برای تیمش بدرخشد و کامرون را تا یکچهارم نهایی برساند.
اما میلا بیشتر شبیه یک ستاره لحظهای بود. او پس از آن جام جهانی هم بازی کرد، اما هیچگاه در سطح باشگاهی درخشان نبود. او برای همیشه در خاطرهها ماندگار شد، اما به عنوان یک بازیکن بزرگ در سطح باشگاهی هرگز مطرح نشد.
۶. سالفاتوره اسکولاچی – جام جهانی ۱۹۹۰
یکی از کلاسیکترین نمونهها اسکولاچی ایتالیایی است. او پیش از جام جهانی ایتالیا ۹۰ بازیکنی گمنام بود، اما در آن تورنمنت شش گل زد و آقای گل شد. مردم ایتالیا او را قهرمان ملی میدانستند.
اما دوران درخشش او کوتاه بود. اسکولاچی در باشگاههایش هرگز نتوانست همان سطح را نشان دهد. او خیلی زود محو شد و در ذهنها فقط بهعنوان ستارهای یکماهه باقی ماند.
۷. هاکان شوکور – جام جهانی ۲۰۰۲

مهاجم ترکها در جام جهانی ۲۰۰۲ به یادماندنیترین لحظهاش را با سریعترین گل تاریخ جام جهانی مقابل کره جنوبی ثبت کرد. ترکیه با او به نیمهنهایی رسید و سوم شد.
اما دوران باشگاهی شوکور هرگز آنطور که انتظار میرفت درخشان نبود. بعد از جام جهانی هم مسیر فوتبالیاش سراشیبی شد و او یکی از همان بازیکنانی که بعد از جام جهانی محو شدند محسوب میشود. بعدها بیشتر به خاطر مسائل سیاسی و زندگی خارج از فوتبال در رسانهها دیده شد تا عملکرد ورزشی.
۸. ژانلوک آیو – جام جهانی ۲۰۱۰ غنا
در جام جهانی ۲۰۱۰ غنا شگفتیساز شد و تا یکچهارم نهایی رسید. ستاره جوان آن تیم آیو بود. بسیاری او را ستاره آینده آفریقا میدانستند. اما او هرگز به سطح انتظار نرسید. در فرانسه و انگلیس بازی کرد اما هیچگاه ستاره بزرگی نشد.
۹. توماس روزیچکی – جام جهانی ۲۰۰۶

هرچند روزیچکی قبل از جام هم شناخته شده بود، اما بازیهایش با جمهوری چک باعث شد بسیاری او را “موزارت کوچک” بنامند. او بعداً به آرسنال رفت اما مصدومیتهای مکرر مسیرش را نابود کرد. او نمونهای است از بازیکنی که استعدادش قربانی مصدومیت شد.
۱۰. آساموا گیان – جام جهانی ۲۰۱۰

گیان قهرمان و در عین حال قهرمان شکستخورده جام جهانی ۲۰۱۰ بود. او غنا را تا آستانه نیمهنهایی برد، اما پنالتی تاریخیاش مقابل اروگوئه را از دست داد. بعد از آن جام، مسیرش به لیگهای حاشیهای کشیده شد و هرگز به سطح اول اروپا برنگشت.
چرا این بازیکنان محو شدند؟
1- فشار روانی و انتظارات بالا
درخشش در جام جهانی باعث میشود انتظارات به طرز غیرواقعی افزایش پیدا کند. بازیکنی که تا دیروز ناشناخته بود، ناگهان باید زیر ذرهبین رسانهها و هواداران در بزرگترین باشگاههای دنیا بازی کند. همه نمیتوانند این فشار را تحمل کنند.
2- انتقالهای اشتباه
خیلی از این بازیکنان پس از جام جهانی به باشگاههای بزرگ رفتند اما آنجا فرصت بازی پیدا نکردند یا سبک تیم با آنها سازگار نبود. نمونهاش جیمز رودریگز یا دیوف.
3- مصدومیتها
برخی مثل روزیچکی یا روسی قربانی مصدومیت شدند. فوتبال بیرحم است و یک مصدومیت میتواند کل آینده را تغییر دهد.
4- حاشیههای خارج از زمین
دیوف یا هاکان شوکور نمونههایی هستند که مسائل غیر فوتبالی باعث شدند تمرکز خود را از دست بدهند.
5- ستارههای لحظهای بودن
برخی بازیکنان واقعاً فقط در یک تورنمنت خاص درخشیدند. شرایط تیمی، انگیزه شخصی یا شانس باعث شد بهترین دورانشان همان چند هفته باشد.
جمعبندی
جام جهانی ویترین استعدادهاست؛ جایی که بازیکنانی گمنام میتوانند به قهرمانان جهانی تبدیل شوند. اما همانطور که تاریخ نشان داده، درخشش در این تورنمنت لزوماً تضمینکننده یک دوران حرفهای موفق نیست. بسیاری از بازیکنان ستارهی یک تورنمنت میشوند و بعد محو میگردند.
این موضوع نه تنها درباره ضعف یا ناکامی آنهاست، بلکه درباره واقعیت بیرحم فوتبال هم هست: در این ورزش، فقط استمرار، مدیریت درست و ثبات میتواند یک ستاره را ماندگار کند. جام جهانی صحنهی ظهور است، اما ادامه مسیر در باشگاههاست که بزرگی واقعی را تعریف میکند.
بازیکنانی که بعد از جام جهانی محو شدند مثل اسکولاچی، دیوف، گیان یا جیمز رودریگز برای همیشه در خاطرههای هواداران خواهند ماند، اما نه بهعنوان اسطورههای بزرگ، بلکه بهعنوان ستارههایی که در یک تابستان خاص، درخشیدند و بعد خاموش شدند.
سخن آخر
از اینکه تا پایان این مقاله با ما همراه بودید، از شما هواداران عزیز بتلند۹۰ صمیمانه تشکر میکنیم
همانطور که دیدیم، جام جهانی فقط جشن فوتبال نیست، بلکه داستانی واقعی از صعود و سقوط ستارههاست. بعضی از آنها در یک تابستان به قله رسیدند اما نتوانستند درخشش خود را ادامه دهند. این سرنوشت شاید تلخ باشد، اما بخشی از جذابیت و بیرحمی دنیای فوتبال نیز همین است.
امیدواریم این مطلب برای شما جذاب بوده باشد. خوشحال میشویم نظر خود را درباره اینکه کدام بازیکن در ذهن شما “ستاره لحظهای جام جهانی” بوده با ما و دیگر مخاطبان مجله خبری بتلند۹۰ به اشتراک بگذارید.
با احترام: تیم مجله خبری بت لند90